مدیریت هیجان از دیدگاه قرآن و روانشناسی

روان انسان دارای ابعاد گوناگون و پیچیده و از جهات مختلفی قابل بررسی است ؛ یکی از مهمترین و پیچیده ترین ابعاد روانی انسان، هیجانها هستند ؛ که تاکنون تعریف دقیق و کاملی در مورد ماهیت آنها ارائه نشده است و به دلیل مولفه های بسیار ذهنی ، روانی ، فیزیولوژیکی و رفتاری که در بر می گیرند، به عنوان یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده رفتار و شخصیت آدمی به شمار می روند و نقش عمده ای در شکل گیری صحیح تعاملات اجتماعی و جلوگیری از به وجود آمدن بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی و رفتاری و بقاء نسل انسان ایفا می کنند؛ به همین جهت موضوع هیجانها و چگونگی تسلط و مدیریت آنها به معنای تسلط آگاهانه و هوشیارانه نسبت به آنها و تلفیق فکر و منطق در ابراز صحیح هیجانها از اهمیت بسیاری برخوردار است و می تواند به عنوان یکی از موثرترین و مهمترین راهکارها در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای جسمی و روحی و معضلات رفتاری و اجتماعی به کار رود. این پژوهش با استناد به منابع موجود در دو حوزه دین و روانشناسی ، به بررسی و تحلیل راههای دستیابی به مدیریت هیجانها و تعیین راههای ابراز و مدیریت صحیح آنها به روش تحلیل محتوایی و با استناد به قرآن به عنوان کاملترین کتاب راهنمای بشر و منبعی الهی و دینی و تفاسیر موجود و احادیث و روایات مربوطه و با مراجعه به منابع موجود در حوزه روانشناسی به عنوان علمی که بر پایه حس و تجربه بنا گذاشته شده و منبعی انسانی دارد به تعیین و بررسی راهکارهای موجود در مورد راههای مدیریت و کنترل هیجانها و مقایسه راهکارهای دو حوزه پرداخته است. لذا ، با توجه به مبانی و شواهد ارائه شده در دو حوزه دین و روانشناسی ، اثبات شده است که ، دین به عنوان منبعی اصیل و الهی که همه جنبه های مادی و معنوی موجود در بشر را مد نظر قرار داده- در مقابل نظریات مادی و تک بعدی در برخی از رویکردهای روانشناسی- و با توجه به شواهد و نمونه های کاملی که در دین موجود است ، به وسیله ارتباط با خداوند و عمل به دستورات او و تقویت بعد روحانی و روانی وی، بهترین و کارآمدترین راهها و روشهای تحقق و دستیابی به بهداشت روانی و جسمی و به تبع آن دستیابی به جامعه ای سالم و عاری از هرگونه جرم و جنایت و بزهکاری ، در سایه مدیریت صحیح هیجانها را ارائه داده است ، به گونه ای که حتی بسیاری از دانشمندان و محققان علوم مختلف از جمله روانشناسان و روانکاوان نیز به تأثیرات بی نظیر روشهای دین از طریق التزام حقیقی و صحیح به آنها ، اذعان کرده اند.